رایج­ترین مبنا برای پرداخت منطقی، ارزشیابی مشاغل است. بر خلافِ عقاید دهه­ ی نود که عده ای تصور می­ کردند ارزشیابی مشاغل اهمیت خود را از دست می­دهد، در سال­های اخیر اهمیت آن به­ طور روزافزونی افزایش یافته است. بر اساس تحلیلِ شغل می­توان اطلاعات لازم را در مورد مشاغل کسب کرد. پس از آن، می­توان از طریق ارزشیابی مشاغل، ارزش نسبی هر شغل را تعیین کرد. ارزش نسبی شغل، سهمی است که آن شغل در نیل به اهداف سازمان دارد. اندازه­ گیری و تعیین دقیق سهم شغل در موفقیت سازمان، به­ آسانی امکان­پذیر نیست و باید با معیارهای قابل اندازه­ گیری صورت گیرد. معمولاً برای ارزشیابی شغل از معیارهای مسئولیت، مهارت، تلاش (فکری، احساسی و جسمی) و شرایط کار استفاده می­شود. هنگام تحلیلِ شغل عوامل و متغیرهای مهم در شغل شناسایی می­شوند که می­توان بر آن اساس ارزش شغل را اندازه­ گیری کرد. به­ طور کلی، ارزشیابی مشاغل به روش­های مختلفی انجام می­شود که رایج­ترین آن­ها دو روش کمی (روش امتیازی و مقایسه­ ی عوامل) و دو روش کیفی (طبقه­ بندی و رتبه­ بندی) می­باشند.

ارزشیابی شغل فرایند نظام­ یافته­ ای است که طراحی و ایجاد رویه­ های بهبود منابع انسانی و نظام­ های پاداش منصفانه را ممکن می­سازد. در واقع، ارزشیابی شغل با ارزیابی نظام ارزشی سروکار دارد که نشان­ دهنده­ ی اهمیت پارامترهایی است که مسئولیت­ ها و وظایف یک شغل را نشان می­دهند.

ارزشیابی شغل با یک فرایند مقایسه­ ای همراه است؛ زیرا با استفاده از آن، روابط و وابستگی­ هایی که میان مشاغل وجود دارند، مشخص می­شوند. ارزشیابی شغل دارای نقشِ تعیین­ کننده ­ای است که مدیریت را قادر می­سازد با تحلیل اهداف و عواملی که بر الزامات شغلی مورد نیاز برای تحقق این اهداف تأثیر می­گذارند، سهم معینی را به هر شغل اختصاص دهد. به همین دلیل است که ارزشیابی شغل معمولاً تحلیل گسترده­ ی نقش­ها، اهداف و فعالیت­های مربوط به شغل را در بر می­گیرد.

انجام تجزیه و تحلیل، ارزشیابی و طبقه­ بندی مشاغل دستاوردهای زیر را برای شرکت­ها و سازمان­های متقاضی به همراه خواهد داشت:

• تدوین یا بروزآوری شناسنامه­ ی مشاغل (شرح شغل + شرایط احراز)
• تعیین گرید (ارزش) تمام مشاغل شرکت / سازمان
• تعیین گرید (ارزش) شخصی کارکنان
• استخراج شاخص­ های کلیدی عملکرد (KPI) برای هر شغل با هدف استفاده در سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان
• طراحی سیستم حقوق و دستمزد مبتنی بر گرید شغل و شاغل
• تدوین الزامات ارتقای شغلی و طراحی کارراهه و مسیر شغلی