تجزیه و تحلیل، ارزشیابی و طبقه‌بندی مشاغل
رایج‌ترین مبنا برای پرداخت منطقی، ارزشیابی مشاغل است. بر خلافِ عقاید دهه نود که عده‌ای تصور می‌کردند ارزشیابی مشاغل اهمیت خود را از دست می‌دهد، در سال‌های اخیر اهمیت آن به‌طور روزافزونی افزایش یافته است. بر اساس تحلیلِ شغل می‌توان اطلاعات لازم را در مورد مشاغل کسب کرد. پس از آن، می‌توان از طریق ارزشیابی مشاغل، ارزش نسبی هر شغل را تعیین کرد. ارزش نسبی شغل، سهمی است که آن شغل در نیل به اهداف سازمان دارد. اندازه‌گیری و تعیین دقیق سهم شغل در موفقیت سازمان، به‌آسانی امکان‌پذیر نیست و باید با معیارهای قابل اندازه‌گیری صورت گیرد. معمولاً برای ارزشیابی شغل از معیارهای مسئولیت، مهارت، تلاش (فکری، احساسی و جسمی) و شرایط کار استفاده می‌شود. هنگام تحلیلِ شغل عوامل و متغیرهای مهم در شغل شناسایی می‌شوند که می‌توان بر آن اساس ارزش شغل را اندازه‌گیری کرد. به‌طور کلی، ارزشیابی مشاغل به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها دو روش کمی (روش امتیازی و مقایسه عوامل) و دو روش کیفی (طبقه‌بندی و رتبه‌بندی) می‌باشند.
ارزشیابی شغل فرایند نظام‌یافته‌ای است که طراحی و ایجاد رویه‌های بهبود منابع انسانی و نظام‌های پاداش منصفانه را ممکن می‌سازد. در واقع، ارزشیابی شغل با ارزیابی نظام ارزشی سروکار دارد که نشان‌دهنده اهمیت پارامترهایی است که مسئولیت‌ها و وظایف یک شغل را نشان می‌دهند.
ارزشیابی شغل با یک فرایند مقایسه‌ای همراه است؛ زیرا با استفاده از آن، روابط و وابستگی‌هایی که میان مشاغل وجود دارند، مشخص می‌شوند. ارزشیابی شغل دارای نقشِ تعیین‌کننده‌ای است که مدیریت را قادر می‌سازد با تحلیل اهداف و عواملی که بر الزامات شغلی مورد نیاز برای تحقق این اهداف تأثیر می‌گذارند، سهم معینی را به هر شغل اختصاص دهد. به همین دلیل است که ارزشیابی شغل معمولاً تحلیل گسترده نقش‌ها، اهداف و فعالیت‌های مربوط به شغل را در بر می‌گیرد.
انجام تجزیه و تحلیل، ارزشیابی و طبقه‌بندی مشاغل دستاوردهای زیر را برای شرکت‌ها و سازمان‌های متقاضی به همراه خواهد داشت:
- تدوین یا بروزآوری شناسنامه مشاغل (شرح شغل + شرایط احراز)
- تعیین گرید (ارزش) تمام مشاغل شرکت / سازمان
- تعیین گرید (ارزش) شخصی کارکنان
- استخراج شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) برای هر شغل با هدف استفاده در سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان
- طراحی سیستم حقوق و دستمزد مبتنی بر گرید شغل و شاغل
- تدوین الزامات ارتقای شغلی و طراحی کارراهه و مسیر شغلی